Divčibare manastiri koje trebate obići

Divčibare je planinski region u zapadnoj Srbiji poznat po prelepim pejzažima i prirodnim lepotama.

Međutim, pored svih zdravstvenih pogodnosti i lepote ovog planinskog mesta, Divčibare i valjevski kraj nude lepotu i nekog drugačijeg sadržaja.

Ono što svakako obiluje u ovom delu Srbije je duhovna lepota koja se može otkriti gotovo na svakom ćočku i po nama to je jedan od najvrednijih razloga zbog koga se trebate odlučiti na krenete na put i istraživanje valjevskog okruga.

Ovaj deo Srbije je poznat po manastirima i crkvama koje datiraju daleko u prošlosti, a neke crkve i manastiri su toliko stari da im se i ne zna tačan vek kada su nastale.

Ukoliko planirate posetu manastirima u ovom regionu, postoje neki manastiri i crkve u okolini koje možete posetiti, a u nastavku ovog teksta mi ćemo se potruditi da Vam predstavimo samo neke od mnogih koji dominiraju u valjevskom kraju, jer ovaj region ima bogatu istoriju i kulturnu baštinu koja se odražava kroz verske objekte širom ovog područja zapadne Srbije.

Crkva Svetog Pantelejmona

Za sve one posetioce koji na Divčibarama dođu u potrazi za odmorom od užurbane svakodnevnice nenametljivo se nameće i poseta jednoj od najlepših crkava u ovom delu Srbije  u kome će svaki posetilac doživeti i duševni odmor.

Ako pitate meštane svi će Vam reći da neizostavan deo vredan posete je svakako crkva Svetog Pantelejmona po kome je crkva i dobila ime.

Istorija kaže da je gradnja crkve počela davne 1940 godine, ali je zbog početka Prvog Svetskog Rata gradnja prekinuta, da bi se nastavila 1995 godine. Na praznik ovog sveca, tačnije 9 avgusta 2001 godine crkva je osveštana u čast ovog velikog svetomučenika. Sveti Pantelejmon je u našem narodu takođe poznat i kao sveti Pantelija.

Pantelejmon je bio grčki lekar koji je svoj život posvetio lečenju ljudi. I upravo legenda kaže da je pogubljen od strane rimskog cara Maksimilijana 304 godine nakon što je izlečio jednog slepog čoveka, koga su prethodno drugi lekari lečili.  U narodu se verovalo da je imao isceliteljske moći.

U crkvi se nalaze delovi moštiju naše svetiteljke svete Petke, takođe, delovi moštiju Svetitelja Nikolaja Žičkog, ali nalaze se i naravno delovi moštiju svetog Pantelejmona i ovo su najveći razlozi zbog kojih je crkva uvek puna hrišćanskih vernika koji se ovde okupljaju u potrazi za blagoslovom, ali i zbog celivanja moštiju svetaca za oprost grehova i molitvama za zdravlje i sreću. Takođe, u crkvi se redovno održavaju liturgije.

Naša je preporuka je da ujedno obiđete izvor svetog Vasilija Ostroškog koji ovde izvire a na kome se možete okrepiti i malo odmoriti.

Kako Divčibare pripadaju valjevskom okrugu tako valja pomenuti u Valjevu i njegovoj okolini ima predivnih manastira koje valja posetiti, jer su rangirani kao Spomenici kulture od izuzetnog značaja i pripadaju Srpskoj pravoslavnoj crkvi.

Manastir Kaona

Manastir Kaona se nalazi u blizini Divčibara, na obroncima planine Maljen, u Valjevskom kraju zapadne Srbije. Manastir je udaljen od Valjeva 45 kilometara, preciznije smešten je u opštini Vladimirci. Ovaj manastir je poznat po svojoj bogatoj istoriji i duhovnoj važnosti za lokalno stanovništvo.

Predstavićemo Vam nekoliko ključnih informacija o Manastiru Kaona:

Istorija: Manastir Kaona datira iz perioda srednjeg veka, tačnije iz 14. veka. Prema starom predanju veruje se da je manastir zadužbina Ikonije, odnosno sestra Miloša Obilića. Tokom svoje istorije, manastir je pretrpeo različite turbulencije, uključujući i rušenja i obnavljanja, a posebno u vreme Prvog Svetskog rata.

Arhitektura: Manastir Kaona predstavlja tipičan primer srpskog srednjovekovnog manastira. Sastoji se od crkve posvećene Svetom Arhangelu Mihailu, konaka i drugih manastirskih objekata. Arhitektonske karakteristike manastira svedoče o njegovoj dugoj istoriji i kulturnom značaju.

Verska važnost: Manastir Kaona ima veliki verski značaj za lokalno stanovništvo i vernike koji dolaze da se poklone i mole. Crkva unutar manastirskog kompleksa je mesto verskih obreda, molitvi i liturgija.

Kulturna baština: Manastir Kaona je deo bogate kulturne baštine Valjevskog kraja. Pored verske važnosti, on predstavlja i kulturni spomenik od velikog značaja za istoriju i identitet ovog područja. Manastir Kaona spada u nepokretna kulturna dobra od izuzetnog značaja.

Poseta Manastiru Kaona pruža priliku da se upoznate sa duhovnom i kulturnom baštinom ovog područja, kao i da uživate u mirnoj i prirodnoj atmosferi planinskog okruženja.

Manastir Lelić

Ovo je jedan od predivnih manastira koji Vam sa toplom preporukom savetujemo da posetite. Manastir je smešten u istoimenom mestu Lelić koje se nalazi u neposrednoj blizini Valjeva uz reku Gradac.

U ovom manastiru su mošti Vladike Nikolaja Velimirovića koje su prenete 12. maja 1992. godine iz Sjedinjenih Američkih Država. Razlog premeštanja moštiju je to što je ovaj manastir zadužbina Vladike Nikolaja. Uz manastir se nalazi i muzej koji je posvećen ovom episkopu i koji je otvoren 1991. godine.

Pored ove divne zadužbine koju nam je vladika Nikolaj ostavio, možemo biti ponosni što se jedno takvo ime nalazi u spisima Srpske pravoslavne crkve jer se Vladika Nikolaj Velimirović smatra jednim od najvećih umova naše religije.

Manastir Lelić je deo bogate kulturne baštine Valjevskog kraja i Srbije. Pored verske važnosti, on predstavlja i kulturni spomenik koji svedoči o istoriji, duhovnosti i tradiciji ovog područja.

Poseta Manastiru Lelić pruža priliku da se upoznate sa verskom i kulturnom baštinom Valjevskog kraja, kao i da doživite duhovnu atmosferu i mir manastirskog okruženja.

Manastir Bogovađa

Ovo je jedan od lepših ženskih manastira u Srbiji i nalazi se u istoimenom selu Bogovađa i pripada valjevskom okrugu, tačnije u Mionici.

Manastir je poznat po tome što je dobar u lečenju raznih bolesti, a posebno očnih bolesti. Od 1982. godine predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja. Ujedno se smatra jednim od najznačajnijih istorijskih spomenika na teritoriji Lajkovca.

Manastir je više puta rušen i obnavljan, a priča koja ide po predanju kazuje da je ime manastira nastalo po „Bogovoj vodi“ koja se u narodu koristi za lečenje bolesti očiju.

Manastir Jovanja

Na 7 kilometara od Bajine Bašte, opet u neposrednoj blizini Valjeva, na desnoj strani klisure reke Jablanice nalazi se manastir Jovanja. Veruje se da manastir potiče iz ranog perioda 15. veka, ali nažalost, nema preciznih informacija kojima se ovaj podatak može potvrditi. Pripada Eparhiji valjevskoj Srpske pravoslavne crkve.

Manastirska crkva je posvećena Rođenju Svetog Jovana i takođe se nalazi na listi spomenika kulture od izuzetnog značaja i predstavlja nepokretno kulturno dobro. Iguman manastira je arhimandrit Mihailo Biković.

Nekada je u manastiru postojala bogoslovska škola, koja je 1788. godine zapaljena od strane Turaka. U ovom manastiru se nalaze neke od značajnijih freski koje pokazuju scene iz Velikih praznika i stojeće figure, a nekda je na zapadnom zidu bio naslikan Strašni sud. Stariji živopis crkve svetog Jovana je obnavljan već nekoliko puta.

Jedna od značajnijih freski ovog manastira je svakako freska Krštenje Hristovo koje se nalazi na južnom zidu, dok se na istočnom zidu nalazi predstava Blagovesti.

Manastir Pustinja

Jedini precizni podatak koji Srpska pravoslavna crkva ima o nastanku i postojanju ovog manastira je da je on sagrađen na temeljima stare svetinje. Po nekom verovanju kaže se da je ktitor manastira bio kralj Dragutin, ali nema preciznih podataka koji bi mogli da potvrde ovo verovanje, kao i da daju informacije kada je manastir nastao.

Manastir Pustinja se nalazi u blizini Valjeva I u prošlosti se vodio kao muški manastir, dok je danas u pitanju ženski manastir I na čelu ovog sestrinstva se nalazi igumanija manastira mati Nina.

Manastir je od izuzetnog znacaja jer u svojoj riznici poseduje dragocene relikvije poput ručno rađenih kivota od svetogorskog kestena sa česticama moštiju Svetih bescrebrenika Kozme I Damjana Svetog Teodora Tirona. Takođe, u riznici se čuvaju bogoslužbene knjige i ikona iz Rusije, kao i sasude i stojeći krstovi na Časnoj trpezi.

Međutim, u riznici se još nalaze i delovi odežde Svetog Nektarija Eginskog, Svete Katarine Sinajske i drveni krst osvećen na Grobu Gospodnjem.

Posetom ovom manastiru, možete doživeti duhovnu atmosferu u mirnom okruženju koje je pravi duhovni odmor, dok posmatrate spokojnu lepotu prirode koja ga okružuje. Takođe, manastir Pustinja je poznat po tome što je jedan od retkih manastira u Srbiji koji poseduje ikonostas isklesan u drvetu.

Naša preporuka je da pre posete proverite radno vreme i eventualne posebne zahteve za posetioce kako biste se pripremili za vašu posetu ovom prelepom manastiru.

Manastir Ćelije

Ovo je još jedan od manastira za koji se veruje da je ktitor bio kralj Dragutin i da je u vreme njegove vladavine manastir nastao. Međutim, ne postoje precizni podaci koji govore kada je manastir izgrađen.

Manastir Ćelije se nalaze u ataru sela Lalić, na oko 7 kilometara udaljenosti od Valjeva, a preciznije u kotlini reke Gradac. Lepota ovog manastira ogleda se u tome što je u neposrednoj blizine reke, dok se nad njim nadvijaju brda koja ga celom dužinom okružuju.

Mir i spokoj koji vladaju u manastirskoj porti obezbeđeni su na osnovu privatnosti i lokacije samog manastira, jer se manastir Ćelije praktično ne vidi, sve do onog trenutka kada krenete da se spuštate u kotlinu.

Manastir Ćelije je poznat kao mesto molitve, hodočašća i duhovne obnove. Mnogi vernici posećuju ovaj manastir kako bi se pomolili i tražili blagoslov svetitelja.

Poseta Manastiru Ćelije pruža priliku da se doživi duhovna atmosfera i da se upozna sa bogatom verskom i kulturnom baštinom Valjevskog kraja. Osim toga, posetioci mogu uživati u lepoti prirode koja okružuje ovaj manastirski kompleks.

Kulturološka vrednost manastira i crkava valjevskog kraja

Manastiri i crkve Valjevskog kraja, kojima pripadaju Divčibare i crkva svetog Pantelejmona  imaju izuzetnu kulturološku vrednost zbog svoje istorije, arhitekture, umetničkih dela i duhovne važnosti za lokalno stanovništvo i šire.

Istorija: Manastiri Valjevskog kraja datiraju iz različitih perioda srpske istorije, često sežući unazad i do srednjeg veka. Njihova dugovečnost i prisustvo kroz vekove svedoče o kontinuitetu duhovnog života ovog područja.

Arhitektura: Mnogi od manastira u Valjevskom kraju predstavljaju arhitektonske bisere, kombinujući različite stilove i uticaje. Ovo područje ima primere kako tradicionalnih srpskih manastirskih kompleksa, sa svojim tipičnim crkvama, konacima i kulama, tako i onih koji su oblikovani pod uticajem različitih umetničkih trendova i vladavina.

Umetnička dela: Freske, ikone, rukopisi i druga umetnička dela u manastirima Valjevskog kraja predstavljaju dragocen deo srpske umetničke baštine. Njihova umetnička vrednost često nadmašuje lokalni značaj, privlačeći pažnju stručnjaka i ljubitelja umetnosti iz različitih delova sveta.

Duhovna važnost: Manastiri su oduvek bili centri duhovnosti, mesta gde vernici pronalaze utehu, smirenje i duhovno nadahnuće. Mnogi od manastira u Valjevskom kraju imaju status svetih mesta i posebno su poštovani od strane lokalnog stanovništva i hodočasnika.

Kulturna baština: Manastiri Valjevskog kraja predstavljaju važan deo kulturne baštine Srbije. Njihovo očuvanje i valorizacija imaju širi značaj za identitet i kulturni kontekst celog regiona.

Ukratko, manastiri Valjevskog kraja imaju duboku kulturološku vrednost koja proističe iz njihove bogate istorije, arhitekture, umetničkih dela i duhovne važnosti za zajednicu. Oni su ne samo verski objekti, već i dragoceni spomenici prošlosti koji svedoče o bogatoj i slojevitoj kulturnoj baštini ovog područja.

Zaključak

Ovi manastiri su samo neki od primera koje možete posetiti tokom vašeg boravka na Divčibarama. Preporučujem vam da istražite i druge manastire u okolini kako biste u potpunosti iskusili duhovnu i kulturnu baštinu ovog regiona.

Takođe, pre nego što krenete na put, proverite radno vreme manastira i eventualne posebne zahteve za posetioce.